Σέλεϊ, Πέρσι Μπις

(Percy Bysshe Shelley). Άγγλος ποιητής (Φηλντ Πλαίης, Σάσεξ 1792 -Κόλπος της Λα Σπέτσια 1822). Μετά την αποφοίτηση του από το κολέγιο του Ήτον, συνέχισε τις σπουδές του στην Οξφόρδη, όπου έγραψε και κυκλοφόρησε ένα φυλλάδιο με τον τίτλο Η ανάγκη του αθεϊσμού (1811), που του στοίχισε την αποβολή από το πανεπιστήμιο. Ακολούθησαν η ρομαντική φυγή στη Σκοτία και ο γάμος του με τη Χάριετ Ουέστμπρουκ. Από τις σχέσεις του με τον Ουίλιαμ Γκόντουιν μεγάλωσε ακόμα περισσότερο ο ενθουσιασμός του για τις επαναστατικές ιδέες. Γεννήθηκαν έτσι ο Λόγος προς τον ιρλανδικό λαό (1812) και άλλα ρωμαλέα πολιτικά κείμενα. Το 1813 έγραψε το πρώτο του έργο σε στίχους, Η βασίλισσα Μαμπ. Το 1814, ο Σ. χώρισε από τη Χάριετ και έφυγε στην Ελβετία με τη Μαίρη Γκόντουιν. Δυο χρόνια αργότερα αυτοκτόνησε η Χάριετ και μετά είκοσι μόλις ημέρες έγινε ο γάμος με τη Μαίρυ Γκόντουιν. Το 1818 εκδόθηκε Η εξέγερση του Ισλάμ και τον ίδιο χρόνο ο ποιητής έφυγε για την Ιταλία, όπου έγραψε τα ωριμότερα έργα του: την τραγωδία Οι Τσέντσι (1819), το δραματικό ποίημα Προμηθεύς λυόμενος (1820), το επύλλιο Η μάγισσα του Άτλαντα και τα μεγαλόπνοα λυρικά ποιήματα: Ωδή στο δυτικό άνεμο, Σ’ ένα κορυδαλλό, Το σύννεφο. Στην τελευταία περίοδο της ζωής του ανήκουν τα μικρά ποιήματα Αδωναΐς (με αφορμή το θάνατο του Τζων Κητς) και Επιψυχίδιον καθώς και το λυρικό δράμα Ελλάς και Υπεράσπιση της ποίησης. Βρήκε τραγικό θάνατο σε ναυάγιο στη λίμνη της Λα Σπέτσια επιστρέφοντας από ένα περίπατο. Μετά το θάνατό του εκδόθηκε το Τζούλιαν και Μαντάλο: μια συζήτηση (1824), σε στίχους, στο οποίο ο Τζούλιαν αντιπροσωπεύει το συγγραφέα και ο Μαντάλο το Βύρωνα. Τη λύση του δύσκολου προβλήματος που δημιουργεί η κριτική ερμηνεία του έργου του Σ. τη δίνει ίσως η καθολική αναγνώριση της «μουσικότητας» της ποίησης του, με υπογράμμιση του γεγονότος ότι μια τέτοια μουσικότητα δεν είναι - όπως συμβαίνει με το έργο άλλων ποιητών - απλώς ένα συστατικό στοιχείο, αλλά η ίδια η ουσία του έργου του Σ. Με τη μουσική - την πιο αφηρημένη από τις τέχνες - θέλησε να εκφράσει, έστω κι αν τη μετατονίζει σε λέξεις, το όραμά του τού κόσμου, από το οποίο, ονειροπαρμένο και πολύ λίγο γήινο, προβάλλει (κι εδώ βλέπει κανείς τον απόστολο) μια καλύτερη ζωή για όλους. Όταν ο έντονος λυρισμός του συγκεντρώνεται μέσα στα όρια μιας αληθινής λυρικής ποίησης, ο Σ. φτάνει στο αποκορύφωμα μιας αυθεντικής δύναμης, μιας ολοκληρωτικής έκστασης, μιας ικανότητας υποβολής που υπερβαίνει την απλή λεκτική ικανότητα. «Ο ποιητής Σέλεϊ»: προσωπογραφία της Α. Κάρα (Εθνική Πινακοθήκη Προσωπογραφιών, Λονδίνο).